بازار وکیل شیراز

بازار وکیل شیراز همچون نگینی درخشنده در شهر بهارنارنج‌ است. این بازار تاریخچه بلند و بالا و معماری تماشایی دارد که هر ایرانی حداقل باید یک‌بار به این بازار سنتی برود و از نزدیک بافت قدیمی بازار و حال‌وهوای آن را تجربه کند. شهر شیراز که به عطر بهارنارنجش مشهور است در خود جاذبه‌های تاریخی بسیاری را جای‌داده ‌است که گل سرسبد آن‌ها بازار بزرگ وکیل است، میراثی از گذشتگان برای مردمان امروز است. با مجله گردشگری یوتراوز همراه باشید تا باهم در این بازار قدم بزنیم و با نگین تاریخی و فرهنگی شیراز آشنا شویم.

آنچه در یوتراوز از بازار سنتی وکیل می‌خوانید:

• حکایت بازاروکیل شیراز و تاریخچه ساخت آن
• معماری بازاروکیل شیراز
• موقعیت مکانی و مسیر دسترسی به بازاروکیل
• بازارهای بزرگ وکیل؛ معرفی قسمت‌های مختلف
• اجناس و کالاهای مهم در بازاروکیل شیراز
• ساعت کار بازاروکیل شیراز
• شکم‌گردی در اطراف بازاروکیل شیراز
• هتل‌های نزدیک بازاروکیل شیراز
• بعد از بازاروکیل کجا برویم؟

حکایت بازاروکیل شیراز و تاریخچه ساخت آن

در هنگام قدم‌زدن در بازاروکیل متوجه می‌شوید که این بازار از ترکیب بازار مدرن و سنتی با کالاهای متنوع تشکیل‌شده‌ و همین امر جذابیت خاصی به محیط بخشیده است. در این بازار سرپوشیده از خوراکی گرفته تا پوشاک و فرش و صنایع‌دستی به چشم می‌خورد و هر چیزی که دلتان بخواهد در این بازار شلوغ و پرازدحام پیدا می‌شود. قدمت این بازار سنتی به دوران زندیه و زمان حکمرانی کریم‌خان‌زند بازمی‌گردد.
در دوران زندیه شهر شیراز به‌عنوان پایتخت کشور انتخاب شد و دوران شکوه و آبادانی شیراز آغاز شد. احداث بازاروکیل شیراز یکی دیگر از اقدامات مهم و ارزنده دوران زندیه است که ساخت این بازار قدیمی به دوران حکومت کریم‌خان‌زند بازمی‌گردد. مدت‌زمان ساخت این بازار بزرگ از سال ۱۱۳۷ تا ۱۱۵۶ خورشیدی بود که در مورد این موضوع برخی معتقد هستند که قبل از ساخت بازاروکیل در این مکان بازاری بوده ‌است که در دوره صفویه ساخته‌شده ‌بود و کریم‌خان‌زند فقط این بنا را توسعه داده‌است.

معماری بازاروکیل شیراز

بازاروکیل شیراز بازار بزرگی است با مساحتی بالغ‌بر ۲۱۰۰۰ مترمربع. معماری سنتی بازار سرپوشیده وکیل شیراز یکی از آن ویژگی‌هایی است که نظر گردشگران را به خود جلب می‌کند. مصالحی که در ساخت این بازار در دوران خود استفاده کرده‌اند شامل آجر، گچ و آهک است. این مصالح بر روی پایه‌هایی شکل‌گرفته‌اند که جنس آن‌ها از تخته‌سنگ تراشیده شده‌است و درنتیجه بر اثر زلزله و دیگر حوادث طبیعی تخریب نمی‌شود.
یکی دیگر از نکات جالب معماری بازاروکیل این است که این بازار پایین‌تر از سطح خیابان قرار دارد که اختلاف میان بازار و خیابان حدودا ۵ یا ۶ پله است ولی در گذشته ۱۴ پله بوده که با انباشت مصالح و خاک به شکل امروزی درآمده است. هنگامی‌که در بازار راه می‌روید به بالای سرتان نگاه کنید، در سقف روزنه‌ها و سوراخ‌هایی تعبیه‌شده که مانع تابش مستقیم به داخل بازار می‌شوند، نور موردنیاز داخل بازار را تامین می‌کنند و هنگامی‌که بارش باران شدید است، مانع ورود آب به داخل بازار می‌شوند. البته باید بگوییم که این روزنه‌ها در هنگام بازسازی بازار مسدود شده‌اند. همچنین در این بازار قدیمی تهویه هوا از طریق بلندای زیاد سقف طاق انجام می‌شده است.

موقعیت مکانی و مسیر دسترسی به بازاروکیل

بازاروکیل بخشی از مجموعه بزرگ وکیل به شمار می‌رود که شامل بازار، مسجد، حمام و آب‌انبار است و هرکدام در جایگاه خود از ارزش معماری برخوردار هستند. این بازار قدیمی سرپوشیده در قسمت مرکزی شیراز جنب مسجد وکیل واقع‌شده است. اگر به دروازه اصفهان نزدیک هستید می‌توانید از این مسیر هم به بازاروکیل بروید.
راه دسترسی به بازاروکیل بسیار آسان است. اگر قصد دارید با مترو بروید بعد از پیاده‌شدن در ایستگاه زندیه قدم‌زنان از ایستگاه تا بازاروکیل فقط ۱۲ دقیقه را طی کنید. همچنین می‌توانید از اتوبوس‌های سطح شهر و تاکسی‌ها داخل شهر و همین‌طور تاکسی‌های اینترنت برای رفتن به بازار استفاده کنید. با اتومبیل شخصی نیز می‌توانید خود را به میدان شهدا برسانید و بعد از پارک کردن خودرو، قدم‌زنان به سمت بازار بروید. بازاروکیل ورودی‌های مختلفی مانند ورودی خیابان‌های زند، طالقانی و لطفعلی‌خان دارد که ورودی‌های اصلی بازاروکیل شمالی –جنوبی در خیابان زند و شرق میدان شهرداری واقع است.

بازارهای بزرگ وکیل؛ معرفی قسمت‌های مختلف

حالا نوبت به معرفی بخش‌های مختلف بازار سرپوشیده وکیل است. اول‌ازهمه باید بگوییم این بازار بزرگ دارای دو راسته اصلی شمالی و جنوبی، شرقی و غربی است که ساختار این دو راسته به شکل چلیپایی (مانند صلیب) است که دکان‌ها و مغازه‌های گوناگونی در این دو راسته قرار دارند. چهارسوق در مرکز بازار قرار دارد که محل تقاطع راسته‌های اصلی بازار است. دورتادور این بازار بزرگ ۵ ورودی قرار دارد که ورود و خروج مردم از طریق این ورودی‌ها است. این بازار بزرگ سنتی هم مانند دیگر بازارهای قدیمی در درون خود بازارهای زیادی را جای داده‌است که هرکدام به بورس خاصی از کالاهای مختلف تبدیل‌شده‌اند. از بازارهای مختلف بازار بزرگ وکیل می‌توان به بازار بلورفروشان، بازار بزازان، بازار کلاه‌دوزها، بازار خیاط‌ها، بازار سراج‌ها و شمشیرگرها اشاره کرد.

راسته شمالی بازاروکیل:

راسته شمالی بازاروکیل یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین راسته‌های بازار است که شامل ۸۲ مغازه و ۴۸ طاق می‌شود. مغازه‌های ترمه‌فروشی و کلاه دوزی در این راسته قرار دارند که تنوع ترمه‌های ظریف و زیبای شیراز نظر شمارا به خود جلب می‌کند. این راسته‌بازار از دروازه اصفهان شروع می‌شود و تا پایان چهارسوق ادامه می‌یابد.

راسته جنوبی بازاروکیل:

یکی دیگر از راسته‌های معروف بازار، راسته جنوبی است که در این راسته مغازه‌های پارچه‌فروشی قرار دارد و بورس بزازان شیراز است. در این راسته ۲۲ مغازه وجود دارد که در هرکدام تنوع جنس و رنگ پارچه بسیار بالا است. همچنین مغازه‌های این راسته به فروش «صنایع‌دستی شیراز» مشغول هستند. در قدیم این محل مربوط به ساخت انواع سلاح‌های سرد بود.

سرای‌مشیر:

سرای‌مشیر یکی از بخش‌های معروف بازاروکیل است که به سرای‌گلشن نیز مشهور است. البته سرای‌مشیر جزو بازاروکیل نیست ولی همه آن را جزئی از بازاروکیل می‌دانند و در ضلع جنوبی بازاروکیل واقع شده‌است. هنگامی‌که در این سرای راه می‌روید حجره‌های قدیمی را مشاهده می‌کنید که درهایی از جنس چوب ساج دارند و به زیبایی منبت‌کاری ‌شده‌اند. در سرای‌مشیر یک حوض بزرگ ۸‌ضلعی وجود دارد که با کاشی‌کاری سنتی تزئین شده‌ و زیبایی این فضا را دوچندان کرده ‌است. حجره‌های سرای‌مشیر به فروش صنایع‌دستی شیراز مانند خاتم‌سازی، معرق، حکاکی، قلم‌زنی بر روی مس و به رنگ و سنگ‌های تراش‌خورده قیمتی مشغول هستند.

بازار نو:

بازار نو شامل راسته فرعی بازار است که از دروازه اصفهان شروع می‌شود و تا ضلع جنوب شرق بازار ادامه می‌یابد. ساخت و توسعه این راسته‌بازار را به یوسف اشرفی مازندرانی که از وزرای ایالت فارس در دوره قاجار است نسبت می‌دهند. یوسف اشرفی را فردی می‌دانند که باعث توسعه بازاروکیل شد. شما در این راسته‌بازار می‌توانید کالاها و اجناس متنوع و جدید مشاهده کنید.

اجناس و کالاهای مهم در بازاروکیل شیراز

بعد از گشت و گزار در بازاروکیل سری هم به چهارسوق بازار بزنید و با خرید خوراکی‌های خوشمزه‌ی شیرازی دلی از عزا درآورید. طعم شیرین کلوچه، مسقطی‌های سنتی شیرازی و حلوای مسقطی لاری‌های شیراز را از دست ندهید. در کنار این‌ها یوتراوز به شما پیشنهاد می‌کند حتما نان برنجی فسایی‌ها را هم در سبد خرید خود جای دهید. این‌ها بهترین هدایایی است که می‌توانید از شیراز به سوغات ببرید.
در بازاروکیل پارچه‌های جذاب و رنگارنگ عشایر فارس و بختیاری هم جلوی دیدگان شما ظاهر می‌شوند، مطمئن باشید که این بخش بازار توجه شمارا به خود جلب می‌کند. برای خرید پارچه می‌توانید به سرای‌مشیر بروید و وارد بازار شمشیرگرها بشوید و برای خود یک پارچه زیبای عشایری خریداری کنید.
بازاروکیل شیراز دنیای محصولات دستبافت ایرانی است که با طرح و نقش هنرمندانه عشایر فارس جلوه زیبایی ایجاد کرده است. در چهارسوق بازار فرش‌های دستبافت شیراز را مشاهده می‌کنید که بسیار باکیفیت و باظرافت بافته‌شده‌اند. در کنار این فرش‌های دستبافت گلیم عشایر را می‌بینید که با طرح و نقش عشایری در چهارسوق قرار دارند.
از صنایع‌دستی شیراز غافل نشوید زیرا که بازاروکیل قلب صنایع‌دستی شیرازی‌ها است. خاتم‌کاری و منبت‌کاری شیراز مشهور است، در میان آن‌ها صنایع قلم‌زنی هم به زیبایی توجه‌تان را جلب می‌کنند، به‌طوری‌که دوست دارید ساعت‌ها آن‌ها را تماشا کنید و محو طرح و نقش ظریف آن‌ها ‌شوید. پیشنهاد می‌کنیم حتما صنایع‌دستی شیراز را به‌عنوان سوغاتی برای عزیزان خود خریداری کنید.
حالا که به شهر بهارنارنج آمده‌اید نباید از عرقی‌جات و گیاهان دارویی شیراز غافل شوید. از مهم‌ترین محصولاتی که خاصیت دارویی دارند و می‌توانید در این بازار خریداری کنید، خلال نارنج شیراز، گلبرگ بهارنارنج، پونه کوهی و گلنار فارس جزو بهترین‌ها هستند.

ساعت کار بازاروکیل شیراز

بازاروکیل از ساعت ۸ صبح تا ۹ شب برای گشت‌وگذار باز است. می‌توانید زمانی که در شیراز اقامت دارید، ساعتی را برای دیدن بازار انتخاب کنید و از گشت‌وگذار و خرید در این بازار سنتی و شگفت‌انگیز لذت ببرید. همچنین بازاروکیل در روزهای جمعه تعطیل است و فقط تعدادی از مغازه‌ها در این روز مشغول به کار هستند. ورود به بازاروکیل رایگان است اما قطعا خروج از آن رایگان نیست چون حتما چیزهای جالبی برای خرید پیدا خواهید کرد.
برای رفتن به این بازار هر فصلی مناسب است. در فصل‌های سرد داخل بازار گرم و در فصل‌های گرم داخل بازار به خاطر معماری آن خنک است. برای گشت‌وگذار در بازار هم ۲ تا ۴ ساعت زمان لازم است تا بتوانید همه جای بازار را خوب ببینید و سوغاتی بخرید؛ اما به‌هرحال هوای لطیف بهار در شیراز می‌تواند این گشت‌وگذار را برای شما و عزیزان خود همراه با عطر بهارنارنج لذت‌بخش‌تر کند.

شکم‌گردی در اطراف بازاروکیل شیراز

در اطراف این بازار قدیمی رستوران‌ها و غذاخوری‌های سنتی و جدید زیادی است که بعد از کلی راه‌رفتن و خرید کردن خوردن یک غذای خوشمزه حسابی می‌چسبد. از رستوران‌های نزدیک بازار می‌توان به رستوران سنتی شرزه، رستوران سنتی سرای مهر، رستوران سنتی تاریخ وکیل، رستوران صوفی، کافه‌رستوران قوام و رستوران کته ماس اشاره کرد.

هتل‌های نزدیک بازاروکیل شیراز

در اطراف بازار بزرگ وکیل هتل‌های زیادی قرار دارد که می‌توانید هتلی را در آن اطراف رزرو کنید که با بودجه شما مطابقت داشته باشد. از هتل‌های نزدیک بازار می‌توان به هتل ارم، هتل هما شیراز، هتل کریم‌خان، هتل پارسیان، هتل ستارگان شیراز، هتل سنتی درباری شیراز و هتل آریوبرزن اشاره کرد.

بعد از بازاروکیل کجا برویم؟

گرچه دل‌کندن از زیبایی‌های بازاروکیل باآن‌همه غرفه و اشیاء زیبا و چشم‌نواز برای شما مشکل خواهد بود اما اگر راضی به ترک بازاروکیل شدید می‌توانید قدم‌زنان به چند جاذبه گردشگری و تاریخی دیگر در اطراف بازار بروید.
موزه پارس در فاصله نزدیک به بازاروکیل، مسجد وکیل در مجموعه‌ی وکیل و نزدیک به بازار، حمام وکیل که یکی از بزرگ‌ترین حمام‌های ایران است، ارگ کریم‌خان در فاصله ۶۵۰ متری بازار و بارگاه حرم مطهر شاه‌چراغ در ۲ کیلومتری بازاروکیل پیشنهاد یوتراوز برای گشت‌وگذار در شهر شعر و ادب پارسی است. اگر به شیراز سفرکرده‌اید و بازاروکیل را از نزدیک دیده‌اید، تجربه خود را از این سفر با خوانندگان یوتراوز در میان بگذارید.