مسجد شاه تهران
- ...
- ...
- تعداد کلمات
مسجد شاه تهران یکی از بناهای به یادگار مانده از عهد قاجاریه است که در شلوغ‌ترین بازار تهران، یعنی بازار بزرگ تهران واقع شده است. تمام نکات درباره این مسجد تاریخی و زیبا و راهنمای بازدید از آن را در این مقاله می‌خوانید.
در لیست جاهای دیدنی تهران، مسجدها هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کنند. یکی از زیباترین مسجدهای تهران مسجد شاه یا مسجد امام است که در منطقه پانزده خرداد واقع شده است. اما تاریخچه مسجد شاه چیست؟ چطور می‌شود به مسجد شاه رفت؟ معماری این مسجد چگونه است؟ در ادامه مقاله با یومگ همراه شوید تا با مسجد شاه تهران بیشتر آشنا شوید و پاسخ تمام این سوالات را بگیرید.
آنچه در این مقاله درباره مسجد شاه تهران خواهید خواند:
- مسجد شاه تهران کجاست؟
- تاریخچه مسجد شاه تهران
- معماری مسجد شاه تهران
- مسجد شاه تهران بازار
- مسجد شاه تهران انگشتر
- چطور به مسجد شاه تهران برویم؟
مسجد شاه تهران کجاست؟
آنچه از شواهد تاریخی بر جای مانده است، نشان می‌دهد که مسجد شاه پس از مسجد جامع بازار یا جامع عتیق، دومین مسجد بزرگ تهران است. مسجد شاه یا با نام امروزی مسجد امام خمینی؛ مسجدی است که در زمان فتحعلی شاه قاجار بنا شده است و یکی از مساجد تاریخی و بزرگ تهران است. این مسجد که یکی از مساجد پایتخت در دوره قاجار است، در منطقه بازار بزرگ تهران قرار گرفته است. اهالی بازار تهران این مسجد را با نام مسجد سلطانی می‌شناسند. مسجد شاه تهران در جنوب شرقی میدان 15 خرداد قرار گرفته است و سردر اصلی آن به خیابان 15 خرداد باز می‌شود. سردر غربی این مسجد به در بازار بزرگ است و سردر شرقی به در بازار بین‌الحرمین قرار دارد.
تاریخچه مسجد شاه تهران
مسجد شاه تهران، مسجدی کهن با عمری 180 ساله است که به عنوان یکی از زیباترین مساجد تاریخی تهران شناخته می‌شود. این مسجد دارای اسامی زیادی همانند مسجد سلطانی، مسجد شاه و مسجد امام است. از آن جایی‌که بانی این مسجد فتحعلی شاه قاجار بوده است، در ابتدا این مسجد را مسجد سلطانی می‌نامیدند و پس از انقلاب نام آن به مسجد امام تغییر نام پیدا کرد.
مسجد شاه، مسجدی مربوط به عهد قاجاریه است که در سال 1240 در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. این مسجد در سال 1979 و پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، به مسجد امام خمینی تغییر نام داد. همچنین مسجد شاه تهران، در اول مهر 1363 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. از نام معمار اصلی این بنا مشخصاتی در دسترس نیست. با این وجود احتمال می‌رود عبدالله خان که از معماران دربار فتحعلی شاه قاجار بوده است، معمار این مسجد باشد. این مسجد آن‌قدر هنرمندانه ساخت و تزیین شده‌اند که بی‌گمان در کنار معمار اصلی آن، هنرمندانی از شیراز و اصفهان نیز در ساخت آن مشارکت داشته‌اند.
معماری مسجد شاه تهران
مسجد شاه در دوران قاجار و دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. این مسجد وسعتی در حدود یازده هزار مترمربع دارد و بر طبق اصول معماری سنتی ایرانی و با طرح چهار ایوانی ساخته شده است. مسجد شاه مساحتی در حدود 11000 مترمربع دارد و دارای چهار ایوان است. صحن میانی، رواق‌ها، جلوخان شمالی، سردرها، شبستان‌هایی ستون‌دار و گنبدخانه بخش‌های تشکیل دهنده این ایوان‌ها هستند. تزئینات گچ‌کاری، کاشی‌کاری، کتیبه و مقرنس‌کاری شده از زیبایی‌های این مسجد است که در گوشه‌وکنار خود به چشم می‌آید.
صحن وسیع مسجد شاه شکلی مربعی دارد و ابعاد آن 65*65 با سطح سنگ فرش است و در وسط آن حوض بزرگی قرار دارد. مسجد شاه یا مسجد امام، دو سردر در بخش‌های شرقی، غربی و شمالی دارد. سردر شرقی این مسجد به بازار صحافان راه دارد و سردر غربی آن به بازار بزرگ ختم می‌شود. سردر شمالی مسجد، اصلی‌ترین ورودی آن است که به میدان همیشه شلوغ 15 خرداد منتهی می‌شود. این سردر دارای فضای جلوخان مستطیل شکلی است که 17 پله‌ی سنگی است که از خیابان پایین‌تر قرار دارد.
در مسجد همانند دیگر درهای ساخته شده در گذشته دارای دو لنگه است و جنس آن از چوب است. این در چهار متر طول و سه متر عرض دارد. کتیبه‌ای که در بالای مسجد مشاهده خواهید کرد یک اثر تاریخی است که زمان ساخت مسجد را نشان می‌دهد. اگر مسجد وکیل شیراز را دیده باشید، با دیدن شبستان‌های مسجد شاه که در بخش جنوبی آن قرار گرفته‌است بی‌اختیار مسجد وکیل در ذهنتان تداعی خواهد شد. در ادامه با یومگ همراه باشید تا با معماری بخش‌های مختلف مسجد شاه بیشتر آشنا شوید.
ایوان‌های مسجد شاه تهران
مسجد شاه تهران دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است. ایوان شمالی این مسجد، بزرگ‌ترین ایوان مسجد شاه یا همان مسجد سلطانی است که نمازگزاران آن را با نام شبستانی تابستانی می‌خوانند. در بالای ایوان شمالی، گلدسته‌های کاشی‌کاری شده زیبایی خواهید دید که در میان آن ساعتی برپایه‌ی کاشی قرار گرفته است. گنبدخانه دارای فضایی مربعی شکل است و در بخش پشتی ایوان جنوبی مسجد شاه قرار گرفته است.
کتیبه‌های مسجد شاه تهران
در مسجد شاه تهران کتیبه‌های زیادی وجود دارد که تاریخ ساخت مسجد، شکیات نماز و نام شاه را به نمایش می‌گذارند. این کتیبه‌ها مربوط به گنبدخانه می‌شوند و با قصیده‌های زیبایی از ملک‌الشعرا بهار، مجتهد الشعرا و فتحعلی خان مزین شده است.
منبر مسجد شاه تهران
منبر مسجد شاه از سنگ مرمر ساخته شده است و دارای 12 پله است. دو شبستان این مسجد که در دو طرف گنبدخانه قرار گرفته‌اند نیز دارای دو محراب هستند.
مسجد شاه تهران بازار
به دلیل محل قرارگیری مسجد شاه در بازار تهران، این مسجد در طول سالیان دراز از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. این مسجد جریانات تاریخی زیادی را به چشم دیده و همواره مکانی برای ارتباط روحانیون با بازار بوده است. نهضت تنباکو و انقلاب مشروطه از جمله اتفاق‌های تاریخی مهمی است که این مسجد و علمای آن نقش زیادی داشته‌اند.
سید جمال واعظ و محمد تقی فلسفی از علما و سخنرانان مشهوری این مسجد بوده‌اند. مسجد شاه همچنین محلی برای مجلس‌های بزرگداشت و ختم علمای بزرگ و شخصیت‌های مختلف سیاسی و ملی بوده است. مجلس‌های ترحیم اشخاص بزرگی همانند ختم میرزا حسن شیرازی، شعاع‌السلطنه فرزند مظفرالدین شاه، آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی، آیت‌الله فیض قمی و آیت‌الله بروجردی در این مسجد برگزار شده‌است که نشان از اهمیت این مسجد دارد.
مسجد شاه تهران انگشتر
مسجد امام یا مسجد شاه؛ مکانی برای عاشقان انگشتر است که می‌توانند انگشتر نقره یا انگشترهایی با سنگ‌های گران‌قیمت و خاص را در این مسجد پیدا کنند. عتقیه بازهای کهنه‌کار خوب این مسجد را می‌شناسند! مسجد شاه؛ جایی برای پیدا‌کردن انگشترهای کمیاب است. جالب است بدانید که شهر تهران؛ یکی از مراکز بزرگ فروش انگشترهای نقره به شمار می‌رود. سه مکان مهم در تهران؛ مانند، بازار تجریش، بازارهای هم‌جوار حضرت سیدالکریم و مسجد شاه به عنوان مهم‌ترین مراکز خرید انگشتر نقره در تهران شناخته می‌شوند. همانطور که گفته شد؛ مسجد شاه دارای چندین شبستان بزرگ است و حیاطی زیبا را در دل خود جای داده‌است. این بازار از یک سمت به بازار بین‌الحرمین و از سمت دیگر به پاساژ اردیبهشت متصل می‌شود. اما مسجد قدیمی و کهن پایتخت تنها یک مسجد معمولی نیست! در اطراف مسجد مغازه‌های بسیاری قرار دارد؛ با این وجود بیشتر مواقع در حیاط مسجد امام، عده کثیری از دست‌فروشان انگشتر خواهید دید که مشغول خرید و فروش انواع انگشترهای نقره هستند. هر کدام از این فروشنده‌ها؛ یک ویترین کوچک به نام جعبه آیینه در دست دارند؛ که می‌توانید از بین انگشترهای رنگارنگ و با توجه به میزان مبلغی که در توان دارید انگشتر مورد علاقه خود را خریداری نمایید.
چطور به مسجد شاه تهران برویم؟ (مترو)
قرارگیری مسجد شاه در کنار بازار بزرگ تهران، سبب شده است که این مسجد یکی از پر رفت‌وآمدترین مسجدهای ایران باشد. همانطور که گفته شد، مسجد شاه یا مسجد سلطانی در خیابان پانزده خرداد، شرق خیابان ناصر خسرو و جنب بازار تهران قرار گرفته است. برای رسیدن به مسجد تاریخی شاه یا امام می‌توانید با استفاده از خط مترو یک تهران در ایستگاه میدان پانزده خرداد پیاده شوید و با کمتر از پنج دقیقه پیاده‌روی به این مسجد زیبا برسید. با توجه به موقعیت مکانی این مسجد رفتن با خودروی شخصی توصیه نمی‌شود. چرا که این جاذبه در محدوده طرح ترافیک تهران قرار دارد. ( مشاهده روی نقشه 👇)
- آدرس مسجد شاه تهران: تهران، خیابان 15 خرداد، روبه‌روی خیابان ناصرخسرو
حتما به بازار تاریخی 15 خرداد سری بزنید تا با جاذبه‌های بی‌شمار و دیدنی آن همانند مسجد شاه بیشتر آشنا شوید. همانطور که گفته شد بازار ۱۵ خرداد یکی از بازارهای قدیمی تهران است. امام‌زاده زید بن علی بن، تیمچه حاجب‌الدوله، مسجد سید عزیز‌الله و بازار چهار سوق تهران از جاذبه‌های تماشایی در اطراف مسجد شاه هستند.
