سوغاتی‌های افغانستان: بهترین‌های افغانستان را در چمدان خود بچین

شاید از خود بپرسید این کشور پر از درد و محنت با این همه فراز و نشیبی که پشت سر گذاشته چه چیزی را برای عرضه به گردشگران و مسافران دارد، شاید بپرسید اصلا مگر می‌شود به افغانستان سفر کرد، یا بپرسید مگر از این کشور جنگ‌زده چیزی هم باقی مانده که به سوغات ببریم. واقعیت این است که افغانستان بر خلاف دردها و رنج‌هایی که پشت سر گذاشته، ریشه‌های فرهنگی خود را به خوبی حفظ کرده است و سوغات و صنایع دستی افغانستان هنوز جزو بهترین‌های این سرزمین برای معرفی فرهنگ خود به دنیایی است که نام این کشور را همیشه با جنگ‌های طولانی و رنج‌های بی‌پایان همراه می‌دیده است.
واقعیت اینجا است که سوغاتی‌های افغانستان بسیار متنوع‌اند. برخی زیبا هستند و دلفریب و برخی خوشمزه‌اند که روح آدم را تازه می‌کنند. اگر در کابل هستید، می‌توانید در خیابان گل، سوغاتی‌های بسیار زیبایی از این سرزمین پر از درد و رنج را تهیه کنید. البته ممکن است در این گشت‌وگذارها گاهی هم اشیاء عتیقه ببینید. در هر شهری از افغانستان که باشید، امکان ندارد بپرسید چه چیزی سوغات ببرم و کسی تو را به سمت یک خیابان و یا یک مغازه راهنمایی نکند. مطمئن باشید با بهترین سوغاتی‌ها پیش عزیزان خود باز می‌گردید. یوتراوز شما را با بهترین سوغاتی‌های افغانستان آشنا می‌کند. اما پیش از آن این ویدئو زیبا و باورنکردنی از افغانستان را در آپارات تماشا کنید. 

در این مقاله درباره‌ی بهترین سوغاتی‌های افغانستان می‌خوانید:

• خرید سوغاتی در افغانستان
• بلوچی و فرش‌های رنگارنگ افغانستان
• جواهرات خاص افغانستان
• لباس خیاط افغانستانی
• جعبه‌های ریزه‌کاری افغانستان
• پَکُول سنتی افغانستان
• گلدوزی محلی زنان افغانستان
• سوغات مسی افغانستان
• میوه‌ی خشک و آجیل افغانستان
• زعفران افغانستان
• دست‌دوزهای چرمی هرات
• شیرینی‌های هرات

خرید سوغاتی در افغانستان

در کابل که باشید و به مرکز خرید سوغات بروید حتی اگر گویش افغانی ندانید، می‌توانید به راحتی نیاز خود را برآورده سازید چون فروشندگان افغان با همان انگلیسی دست و پا شکسته‌ می‌توانند با تو ارتباط برقرار کنند. اگرچه ایرانی‌ها باید خوشحال باشند که زبان مشترکی با مردم افغانستان دارند.وقتی وارد مغازه‌ای برای خرید می‌شوید، نگاه کنید که آیا فروشنده و دیگر مشتریان با کفش به داخل رفته‌اند یا نه! گاهی در برخی مغازه‌ها باید بدون کفش وارد شوید. چانه زدن را فراموش نکنید!‌ این جزو فرهنگ فروش در افغانستان است. تا فروشنده یک قیمتی می‌گوید، شما نصف آن قیمت را چانه بزنید تا کم‌کم فروشنده قیمت را بالا بیاورد و بالاخره بتوانید از او تخفیف بگیرید.
ممکن است بعضی فروشنده‌ها به خاطر فرهنگ خاص شان به خانم‌ها جواب ندهند. البته تعدادشان کم است اما اگر با چنین موردی برخورد کردید، تعجب نکنید و اگر خانم هستید و قصد خرید دارید، همراه با یک مرد بروید که می‌تواند یک فامیل و دوست باشد یا یکی از مترجمان و کارکنان هتل.

بلوچی و فرش‌های رنگارنگ افغانستان

افغانستان در سراسر جهان به خاطر فرش‌های دستباف زیبا شناخته‌شده است و یک نوع فرش به نام بلوچی دارد که برای سوغاتی بسیار ایده آل است. چون اندازه‌ی آن یک در دو متر و دو در دو متر است. این نوع فرش‌ها را ایل بلوچ می‌بافند که در مرزهای ایران و افغانستان و پاکستان سکونت دارند. مردم افغانستان برای ساختن بلوچی‌ها دستگاه‌های بافندگی کوچکی دارند که به راحتی قابل حمل است. امروز نقش این فرش‌ها را در کشورهای دیگر تقلید می‌کنند.
برای خرید فرش افغانی به تعداد گره‌های هر کدام با دقت نگاه کنید زیرا هرچه تعداد بیشتری گره وجود داشته باشد کیفیت فرش بهتر است. فرش‌ها از پشم و ابریشم بافته می‌شوند و با لمس آن‌ها می‌توانید جنس فرش را بفهمید. ممکن است برخی فرش‌ها پلی‌استر داشته باشند. اما وقتی روی آن‌ها دست می‌کشید کاملاً احساس می‌کنید که مثل فرش پشمی و ابریشمی نرم و لطیف نیستند. البته که این فرش‌ها قیمت کمتری هم دارند. گاهی ممکن است فرشی برای فروش باشد که دست‌بافت و اعلاء است اما ممکن است دست دوم باشد. اگر عتیقه می‌خواهید، می‌توانید فرش‌های دست دوم بخرید و این را بدانید که فرشی عتیقه است حداقل ده سال از عمرش گذشته باشد.

جواهرات خاص افغانستان

سنگ لاجورد و آبی زیبا محبوب‌ترین سنگ نیمه قیمتی افغانستان است. اما سنگ‌های نارنجی مایل به قرمز و فیروزه‌های دوست‌داشتنی را هم می‌توانید در میان سنگ‌های زیبای افغانستان ببینید. این سنگ‌ها ممکن است در زیورآلاتی با فلزهای نیکل یا طلا و نقره کار شده باشند. گاهی هم در میان زیورآلات و جواهرات ممکن است طراحی‌های خاص و عجیبی ببینید که مربوط به یک قبیله‌ی خاص است و می‌تواند برای تو نشانه‌ای از کشور افغانستان و اقوام آن باشد. این سوغاتی می‌تواند بسیار خاص باشد اما چون قیمتی است هزینه‌ی به نسبت بالاتری دارد.

لباس خیاط افغانستانی

در کابل خیابانی به نام دانولامان وجود دارد که بهترین مکان برای خیاطی است. می‌توانید پارچه‌های زیبای افغانی بخرید و در همین خیابان بدهید برایتان یک لباس افغانی زیبا بدوزند. البته بلوز، پیراهن، دامن یا کت و شلوار به سبک‌های غیر افغانی هم برایتان می‌دوزند. اما بهتر است سوغاتی‌ شما نشانه‌ای از افغانستان باشد. در این خیاطی‌ها لباس‌های آماده هم قابل خرید است.

جعبه‌های ریزه‌کاری افغانستان

در شهرهای افغانستان به خصوص در کابل و در خیابان دانولامان کارگاه‌های کوچکی وجود دارد که در آن‌ها جعبه‌های زیبایی ساخته می‌شوند که گاهی به جعبه‌های نورستان هم معروف‌اند. چوب این جعبه‌ها به زیبایی تراشیده شده‌اند و تزیینات چشم‌نوازی روی آن‌ها کارشده است. وقتی این جعبه‌ها را می‌خرید حتما از مرغوبیت جنس آن مطمئن شوید.

پَکُول سنتی افغانستان

پَکُول یک کلاه سنتی افغان است که نرم و گرد است و به شکل دست دوز با پشم گوسفند یا شتر ساخته می‌شود. رنگ این کلاه به رنگ همان پشم طبیعی‌ است که با آن بافته شده و کرم، خاکستری یا بژ است اما به رنگ مشکی نیز بافته می‌شود.

گلدوزی محلی زنان افغانستان

هرگز نمی‌توانید در برابر زیبایی گلدوزی‌های افغانستان مقاومت کنید. ترکیب زیبایی از رنگ و گل و طرح‌ها و نقش‌های درخشان پارچه را تبدیل به زیباترین صنایع‌دستی کرده است. کابل هم به خاطر گلدوزی زیبایش معروف است که با زحمت توسط بانوان افغانستانی دوخته می‌شود. بانوان افغانستانی این طرح‌ها و الگوها را از مادران خود آموخته‌اند. این گلدوزی‌ها در پرده، رومیزی، رو بالشتی، رو تختی، در کنار حصیرهای زیبا و یا کناره‌ی سفره‌هایی در اندازه‌های مختلف به کار می‌روند و برخی از کارها نیز با مهره تزئین شده‌اند.

سوغات مسی افغانستان

مس افغانستان معروف است و به همین خاطر می‌توانید انواع و اقسام صنایع‌دستی زیبای مسی را در شهرهای مختلف این کشور پیدا کنید. در بازارها، غرفه‌هایی را می‌بینید که با ظروف مسی درخشانی انباشته شده‌اند از جمله صفحات مسی با اندازه‌های مختلف با تزئینات جذاب برای سوغاتی و یا ظروفی تزئینی با شکل‌های زیبا و عجیب.

میوه خشک و آجیل افغانستان

افغانستان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان میوه خشک و آجیل در جهان است و در بازارهای مختلف می‌توانید این سوغاتی خوشمزه را به راحتی تهیه کنید. از میان آجیل‌های معروف بادام هندی، بادام، گردو و پسته بهترین هستند و کشمش و زردآلوی خشک نیز به وفور یافت می‌شود. میوه‌ها و آجیل‌های مختلف به صورت وزنی فروخته می‌شوند و مطمئن باشید اگر کمی از آن‌ها را بچشید، به خرید کم قانع نخواهید شد.

زعفران افغانستان

حدود 2000 سال است که در افغانستان زعفران کاشته می‌شود و در اصل اسم زعفران از زرپران گرفته شده که زبان دری است و یکی از زبان‌هایی است که مردم افغانستان با این زبان صحبت می‌کنند. زعفران طلای سرخ است و خرید و فروش آن همانند طلا بسیار سودآور است.
پس از سال‌ها جنگ در افغانستان، وزارت کشاورزی این کشور توزیع پیازهای زعفران را به کشاورزان برای کشت آن‌ها آغاز کرد تا بتوانند علاوه بر تولید مصرف داخلی زعفران را به جهان صادر کنند. این ابتکار بسیار موفقیت‌آمیز بوده و امروز زعفران در 26 استان افغانستان کاشته می‌شود. زعفران افغانستان کیفیت بالایی نیز دارد و می‌تواند یکی از بهترین سوغاتی‌های افغانستان باشد که می‌توانید به همراه ببرید.

دست‌دوزهای چرمی هرات

اگر یک ایده یا طرح اولیه‌ای که حتی روی تکه کاغذی نقش بسته، همراه خود داشته باشید و بخواهید آن‌را روی یک کیف چرمی پیاده کنید، هرات افغانستان بهترین جا برای این کار و کیف دستی چرمی که طرح مورد علاقه شما روی آن نقش بسته شده، بهترین سوغاتی است که می‌توانید از هرات با خودتان بیاورید. حتی اگر یک تکه پارچه دارید و می‌خواهید آن را روی کیف چرمی مورد علاقه‌تان، استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از سفر به هرات آن را هم با خودتان بردارید تا درست در مقابل چشم شما، توسط هنرمندان هراتی روی کیفی که انتخاب کرده‌اید، دوخته شود.
شهر هرات افغانستان بهترین دست‌دوزهای چرمی را آن هم با طرح و رنگ دلخواهتان به شما ارائه می‌دهد. همچنین کفش‌های چرمی زیبا، دست‌دوز و باکیفیت، از بهترین سوغاتی‌های افغانستان است که می‌توانید با خود به خانه ببرید.

شیرینی‌های هرات

هرات شهر شیرینی‌های خوشمزه است. شاید باورتان نشود اما حلوا و سوهان و گز فقط مخصوص شهرهای ایرانی نیست، بلکه این خوراکی‌های خوشمزه را می‌توانید در شهر هرات افغانستان هم پیدا کنید.
اسم و آوازه حلوا سوهان و شیرپره حتی مرزهای افغانستان را هم پشت‌سر گذاشته و به کشورهای دیگر هم رسیده است. سوهان هرات در انواع کنجدی، پسته‌ای، عسلی، بادامی و لقمه تولید می‌شود که مواد اولیه آن همان مواد اولیه سوهان قم است و شاید حتی این حرفه از قم به هرات رسیده باشد. کسی نمی‌داند، اما هرچه هست این سوهان ارزش خریدن را دارد.
شیره پره هم از شیرینی‌های معروف هرات و سوغاتی‌های اصلی افغانستان است که از شیر، شکر، هل چهار مغز، خلال پسته و بادام تهیه می‌شود. این شیرینی را با چای میل می‌کنند و تا چندروز می‌توان آن را در یخچال نگهداری کرد. اما تازه‌ی آن چیز دیگری است.
و اما اگر بخواهیم از گز هرات بگوییم، این گز هیچ تفاوت و تمایز آشکاری با گز اصفهان خودمان ندارد و باز هم شاید، صنعت آن از ایران به هرات رسیده باشد. هرچه باشد، افغانستانی‌ها سال‌ها مهمان ما بوده‌اند و در شهرهای مختلف ایران زندگی کرده‌اند.